Aktualności

Seminogram (nazywany również spermiogramem) to podstawowe badanie wykorzystywane we wstępnej diagnostyce niepłodności męskiej. Jest to szybkie, nieinwazyjne i wiarygodne narzędzie pozwalające na ocenę zdolności rozrodczych mężczyzny. Wykonywane rutynowo w przypadku trudności z poczęciem dziecka, stanowi pierwszy krok w rozpoznaniu problemów z płodnością.

Czym jest seminogram?

Seminogram to badanie laboratoryjne, które polega na analizie jakościowej i ilościowej ejakulatu, czyli nasienia oddanego przez pacjenta. Celem badania jest ocena parametrów plemników – ich liczby, ruchliwości, żywotności i budowy – oraz właściwości fizykochemicznych nasienia. Na podstawie wyników seminogramu lekarz androlog może wskazać potencjalne przyczyny niepłodności męskiej oraz zaplanować dalszą diagnostykę lub leczenie.

Dlaczego warto wykonać seminogram?

Niepłodność męska odpowiada nawet za 50% przypadków problemów z zajściem w ciążę. Choć powszechnie przyjęto, że to kobiety częściej poddawane są badaniom, to diagnostyka powinna obejmować oboje partnerów. Seminogram umożliwia szybkie sprawdzenie, czy parametry nasienia mieszczą się w granicach norm ustalonych przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Kiedy wykonać seminogram?

Badanie nasienia zaleca się w następujących przypadkach:

• jeśli para bezskutecznie stara się o ciążę przez 12 miesięcy (lub 6 miesięcy, gdy kobieta ma ponad 35 lat),
• po przebytych infekcjach układu rozrodczego,
• po urazach lub operacjach w obrębie narządów płciowych,
• przy planowaniu zabiegu inseminacji lub in vitro (jako jedno z badań),
• po wazektomii – w celu oceny skuteczności zabiegu,
• jako wstępną ocenę płodności, jeśli planuje się odłożyć w czasie rodzicielstwo.

Seminogram – jak przygotować się do badania?

Aby wynik seminogramu był wiarygodny i miarodajny, należy odpowiednio się do niego przygotować. Przed badaniem zaleca się:

• zarejestrowanie się na badanie z wyprzedzeniem – można wybrać dogodny termin wizyty,
• zabranie dokumentu tożsamości, który jest wymagany przy rejestracji,
• zachowanie 3–5 dni wstrzemięźliwości seksualnej,
  unikanie alkoholu, papierosów oraz intensywnego wysiłku fizycznego w dniach poprzedzających badanie,
• poinformowanie diagnosty o wszystkich przyjmowanych lekach oraz przebytych chorobach, zwłaszcza zakaźnych i gorączkowych,
• odczekanie minimum 2 tygodni od zakończenia antybiotykoterapii lub ustąpienia gorączki, jeśli takie wystąpiły.

Nasienie oddawane jest drogą masturbacji do jałowego pojemnika. W trosce o komfort pacjentów, w klinice Epimedium przygotowaliśmy specjalny, intymny pokój do oddania próbki, zlokalizowany w odosobnionej części placówki, co zapewnia pełną dyskrecję i poczucie bezpieczeństwa.

W uzasadnionych przypadkach istnieje również możliwość dostarczenia próbki nasienia z domu, jednak należy to zrobić w czasie nie dłuższym niż 40 minut od momentu oddania, utrzymując temperaturę zbliżoną do temperatury ciała, np. transportując pojemnik blisko ciała pod ubraniem.

W razie pytań dotyczących przygotowania do badania, zespół rejestracji chętnie udzieli niezbędnych informacji. Zapewniamy warunki sprzyjające spokojnemu i dyskretnemu przebiegowi wizyty.

Zakres badania nasienia – manualne i wspomagane komputerowo (CASA)

W klinice Epimedium oferujemy dwa rodzaje badania nasienia: manualne (podstawowe) oraz wspomagane komputerowo (CASA). Oba rodzaje analiz wykonywane są zgodnie z aktualnymi wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), a o wyborze odpowiedniej metody decyduje diagnosta laboratoryjny na podstawie wstępnej oceny próbki.

Manualne (podstawowe) badanie nasienia obejmuje ocenę:

• barwy, objętości, czasu upłynnienia, pH oraz stopnia lepkości nasienia,
• aglutynacji plemników (czyli ich przylegania do siebie),
• agregacji (zlepiania się martwych plemników),
• liczby komórek okrągłych oraz leukocytów peroksydazo-dodatnich (mogących świadczyć o stanie zapalnym),
• odsetka żywych plemników,
• całkowitej liczby plemników w ejakulacie oraz ich koncentracji w 1 ml,
• ruchliwości plemników – zarówno postępowej, jak i niepostępowej,
• podstawowej oceny budowy plemników (morfologii).

Badanie nasienia wspomagane komputerowo (CASA – Computer Assisted Sperm Analysis)

Zaawansowana analiza CASA opiera się na pracy systemu komputerowego SCA – Sperm Class Analyzer, który rejestruje obraz mikroskopowy próbki i przetwarza go cyfrowo, wspierając diagnostę w precyzyjnej i obiektywnej ocenie kluczowych parametrów nasienia.

CASA uwzględnia wszystkie elementy badania manualnego oraz dodatkowo:

• jednoczesne określenie odsetka żywych i martwych plemników,
• szczegółowy podział ruchu plemników na: postępowy szybki, postępowy wolny, niepostępowy oraz nieruchomy,
• rozszerzoną ocenę morfologii: klasyfikacja wad główki, wstawki, witki, akrosomu, obecność wakuol i kropel cytoplazmatycznych,
• wyliczenie indeksu teratozoospermii, czyli proporcji plemników o prawidłowej budowie względem tych z nieprawidłowościami strukturalnymi.

Seminogram – normy badania nasienia

Poniżej przedstawiamy referencyjne wartości parametrów nasienia zgodnie z aktualnymi wytycznymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), opublikowanymi w 2021 roku:

• Objętość ejakulatu: ≥ 1,4 ml
• pH nasienia: ≥ 7,2
• Czas upłynnienia: ≤ 60 minut
• Koncentracja plemników w 1 ml: ≥ 16 milionów
• Całkowita liczba plemników w ejakulacie: ≥ 39 milionów
• Ogólna ruchliwość plemników: ≥ 42%
• Ruchliwość postępowa: ≥ 30%
• Żywotność plemników: ≥ 54%
• Morfologia plemników (prawidłowa budowa): ≥ 4%

Seminogram – znaczenie nieprawidłowych wyników badania nasienia

Wyniki seminogramu są porównywane z normami WHO i oceniane przez lekarza specjalistę. Jeśli parametry nasienia odbiegają od normy, badanie zazwyczaj jest powtarzane po kilku tygodniach. Pojedynczy nieprawidłowy wynik nie jest jednoznaczny z rozpoznaniem niepłodności męskiej, ponieważ na jakość nasienia wpływa wiele czynników, w tym przemęczenie, stres, infekcje, styl życia, dieta czy używki.

W przypadku nieprawidłowości warto zaufać doświadczeniu lekarza androloga, który na podstawie wyników badania oraz wywiadu medycznego zaproponuje odpowiedni kierunek dalszej diagnostyki lub leczenia. Indywidualne podejście do pacjenta i ścisła współpraca ze specjalistą zwiększają szanse na skuteczne rozwiązanie problemu niepłodności męskiej.